6 Şubat Maraş depreminden ailecek çok etkilendik. Maddi manevi etkilenme bir tarafa, İskenderun'da doğup büyümüş eşim Antakya'da bir çok akrabasını, arkadaşını ve anılarını kaybetti. Tüm bu acıları bu yazı süresince bir kenara bırakırsak, deprem kuşağında yaşadığımızı tekrar hatırlayarak, buna alışmadan bazı değişiklikler yapmamız gerektiğini düşündük. Öncelikle bir gerçeği kabullendik, görür müyüz görmez miyiz bilemem ama İstanbul’da büyük bir deprem olacak! Önceleri televizyonda ve sosyal medyada depremin olmayacağını, olsa da çok büyük olmayacağını söyleyen bilim insanlarını dinliyordum. Daha sonra biraz bilimsel makaleler, biraz ilgili hocalarla yazışma biraz da aktif bilim insanlarını dinleyince, ortada korkulması gereken bir durum olduğuna ikna olduk. En azından bu riskin yüksek olduğuna diyelim (Bu noktada ne kadar deliler gibi veri aradığımı tahmin edemezsiniz, detaylı bir rapor yaptırdığı için bulunduğumuz ilçenin 99 depremindeki belediye başkanıyla bile görüştüm).
Bundan sonraki ilk refleksimiz yaşadığımız binanın kalitesini, yaşadığımız muhitin zeminini vb sorgulamak oldu. Antakya’da hayatını kaybeden varlıklı insanları düşününce aklıma şu soru geliyordu. Böyle büyük bir deprem olacağını bilselerdi taşınırlar mıydı? Eminim bir çoğu evlerinin yıkılacağını tahmin etmezdi ve taşınmazdı. Bu ve bunun gibi yüzlerce düşünce sonrası biz de romantik düşüncelerimizi bırakıp taşınma kararı aldık. Romantik diyorum çünkü, ilk çocuğumuz doğmadan benim çocukluğumun geçtiği muhite taşınmıştık. Üstüne pandemide çok ideal bir yerleşim olduğunu gördük. Hatta İstanbul’da, bize, yaşanacak son yer olarak geliyordu. Evimizi, mahallemizi, komşularımızı ve esnafı çok sevmemize ve hiç ayrılmak istemememize rağmen başka bir semtte bir ev bulduk. Uzun bir tadilat süreci sonunda, yakın zaman önce taşındık. Tüm bu süreç vesilesiyle de bir uyarıda bulunmak isterim. Bulunduğunuz il ve ilçenin ilgili raporlarını iyi inceleyin, binanızı hatta yan binanızı tanıyın, evin içini ona göre düzenleyin ve eğer bir risk olduğunu düşünüyorsanız romantik davranmayın ve imkanınızı zorlayıp taşının.
Depreme dayanıklı veya değil ama bir şekilde deprem için hazırlık da yapmak gerekiyor. Deprem için hazırlanmayı enkaz altında kalmak için hazırlanma sananlar var. Enkaz altında kalmakla ilgili plan yapmayın. Telefonunuzun yakında olması, başucunuza bir düdük ve belki de bir su dışında (onlar da yanınızda kalırsa) yapacak bir şey yok. Esas hazırlığı yıkılmamış binanızdan çıktıktan sonrası üzerine yapmanız lazım. Ana hedefiniz destek gelene veya siz güvenli bir yere geçene kadar hayatta kalmak olmalı. Bu işin uzmanı değilim ama bir kaç naçizane öneride bulunacağım. Deprem olursa arabama atlar şu ildeki akrabalarıma giderim diye düşünmeyin. İstanbul’un çok küçük ölçekli bir modeli olarak kabul edebileceğimiz Antakya’da bunun nasıl günlerce mümkün olmadığı görüldü. Mutlaka ki her mahalle özelinde şartlar farklılık gösterecektir. Amacım kimseyi korkutmak değil ama bulunduğunuz yerde, sallanan binanıza girmeden günlerce hayatta kalmak zorunda kalabileceğiniz riski olduğunu unutmayın.
Size bir deprem çantası/kutusu içeriği listesi verecek değilim, bu konuda donanımım da yok. Ama bir kaç günlüğüne de olsa; açlık, susuzluk, mevsimine göre soğuk/sıcak, elektriksizlik ve belki de cep telefonu şebekesiz idare edebilecek hazırlığı yapmakta fayda olduğunu düşünüyorum. Ben yaptım mı? Henüz değil, araştırmaya devam ediyorum.
Bu süreçte size paranoyak diyebilirler. Siz hazırlığınızı yapın, gerek olmasın da size paranoyak dedikleriyle kalsınlar, bence sorun yok.
Bir de film önerisi yapacağım “Don’t Look Up”
Filmde konu deprem değildi belki ama bir çok açıdan örtüştüğünü düşünüyorum. Bilimsel veriler olacağını söylüyor, kimi otoriteler olmayacağı şeklinde yorumluyor, kimileri umursamıyor, biz de televizyondan farklı fikirleri dinliyoruz ve kafamız karışıyor. Sonra da aklımıza yatana inanmayı seçiyoruz/istiyoruz. Umarım olmaz ama siz olacakmış gibi hazırlığınızı yapın.
Filmi seyretmek için: https://netflix.com/watch/81252357